Czy warto unikać glutenu i laktozy?

Wstęp

Czym w ogóle jest gluten? To białko, które znajdziesz w niektórych zbożach, np. pszenicy, jęczmieniu, życie. Osoby z chorobą trzewną (celiakią) muszą go unikać, ponieważ ich układ odpornościowy reaguje na gluten nieprawidłowo.

Podejrzewam u siebie nietolerancję glutenu - co dalej?

Najważniejsze jest to, aby przed badaniem związanym z nietolerancją glutenu nie rezygnować z produktów, które go zawierają. Badanie wtedy nie będzie wiarygodne. Po wykluczeniu glutenu z diety poziom przeciwciał spada i często wraca do wartości prawidłowych, a kosmki jelitowe regenerują się i osoba z celiakią „wygląda” jak zupełnie zdrowa. Dopiero włączenie glutenu na kilka miesięcy (a więc narażenie się na pogorszenie samopoczucia i nadszarpnięcie zdrowia) pozwoli na prawidłową diagnostykę.

Jak to jest z laktozą?

Laktoza jest cukrem występującym w mleku. Do jej strawienia w organizmie niezbędny jest enzym laktaza. Nietolerancja laktozy występuje już częściej niż glutenu. Jeśli po produktach mlecznych z laktozą czujesz "bulgotanie" w brzuchu, przelewanie, gazy, czasem i biegunkę, to coś może być na rzeczy.

W przypadku nietolerancji laktozy wystarczy zamienić zwykłe mleko na wersję bez laktozy - nie musisz przerzucać się na droższe napoje roślinne. Tak samo z jogurtami oraz twarogiem.

Ale uwaga - nie zawsze musisz wybierać produkty bez laktozy, które są droższe niż te z laktozą. Np. sery żółte ze względu na proces tworzenia mają znikome ilości laktozy, które Ci nie zaszkodzą nawet, jeśli masz nietolerancję. Nie musisz więc przepłacać i kupować ser żółty bez laktozy. Tak samo jest z masłem, serami pleśniowymi, mozzarellą oraz fetą - one również mają tylko śladowe ilości laktozy i nie musisz kupować wersji bez laktozy.

Efektem tego są problemy z wchłanianiem substancji odżywczych, ponieważ kosmki jelitowe za to odpowiedzialne zostają uszkodzone. Ta choroba dotyczy jednak jedynie 1% społeczeństwa.

Dlaczego więc tak dużo osób unika glutenu?

Niestety ten składnik diety stał się demonizowany przez modę na dietę mocno ograniczającą węglowodany. Zdrowe osoby, które nie odczuwają żadnych negatywnych skutków po spożyciu glutenu nie powinny z niego rezygnować. Grozi to zbyt małą ilością spożywanego błonnika oraz witamin i składników mineralnych zawartych w pełnoziarnistych produktach zbożowych.

Podsumowanie

Jeśli nie masz problemów po produktach z glutenem i laktozą, to nie ma sensu ich eliminować. Możesz narazić się na niedobory witamin i minerałów oraz dostarczać zbyt mało błonnika, który korzystnie wpływa na mikrobiotę jelit oraz układ sercowo-naczyniowy.

Dodatkowo unikanie tych składników może sprawić, że Twoja dieta stanie się niesmaczna i droga. Produkty bezglutenowe oraz bez laktozy są droższe od tych standardowych i niestety często po prostu niesmaczne. A jeśli uwielbiasz pszeniczne pieczywo i makaron to ciężko będzie się przestawić na te bezglutenowe wersje. Jeśli nie masz takiej potrzeby i dobrze się czujesz, to zostaw miejsce na te produkty w swojej diecie.